ROMAN -

Geestig en cynisch, zo oogde het literaire visitekaartje van Valerie Eyckmans (°1977). In haar debuutroman Verloren maandag (2013) liet ze een superbitch los op een kantooromgeving. Freelancejournaliste Eyckmans toonde talent voor vlijmscherpe satire, weliswaar op het randje van de karikatuur. Voor haar tweede roman wette ze opnieuw de messen. Ditmaal vormen school en gezin de mikpunten. Maar wie een frontale aanval op de burgerlijkheid verwacht, komt bedrogen uit. De dierbaren is heel wat gezapiger en de roman blijft, zeker in het eerste gedeelte, steken in goede intenties. Eyckmans neemt royaal de tijd om haar drie protagonisten uit te tekenen. Er is verpleegster Linda met haar "dun en sprieterig" haar. Ze voelt zich minderwaardig en droomt van groots en meeslepend leven. Turnleraar meneer Verfaillie kreeg ooit een vage aantijging voor pedofilie over zich heen. Ondanks een witwassing heeft het hem verbitterd gemaakt. Pilar Poot is de blonde puberstoot van dienst, die de hormonen van het mansvolk op hol doet slaan.

De dierbaren heeft iets weg van een deurenkomedie. Er wordt gestruikeld, gestrompeld, gesukkeld en gegluurd. En steeds weer komt er een deus ex machina uit de lucht vallen, die je helaas soms al op je klompen ziet aankomen. Slordigheden in plot en taal ("als hij zich gewaar wordt van de stilte") ontsieren het geheel. Toch weet Eyckmans er aardig de vaart in te houden. Je leest deze zedenroman vaak met een geamuseerde grinnik, zeker omdat de schrijfster veel modern leed op de korrel neemt. Maar wellicht heeft Eyckmans te snel haar status van veelbelovend debutante willen verzilveren. Iets meer tijd reserveren voor die derde roman lijkt geen kwaad idee.

Valerie Eyckmans, De dierbaren, Vrijdag/Podium, 207 p., 18,50 euro.

DIRK LEYMAN ■

DE DIERBAREN ***

Valerie Eyckmans , Vrijdag, 208 blz., ? 18,50.

Linda is een huismoeder op zoek naar passie. Haar man werkt halftime in Engeland en aan haar zoons David en Finn heeft ze ook al niet veel. Op een dag rijdt ze een kat dood, waarna ze het beest in haar tuin begraaft, niet beseffend dat het de kat van meneer Verfaille is, de turnleraar van de lokale school. Die van handtastelijkheden verdachte eenzaat heeft ene Pilar in de klas, een wicht uit de vijfde Latijn-wetenschappen dat smoor is op David, en de dochter van de net gescheiden Bianca, met wie Linda een lauwe vriendschapsband heeft. De cirkel is rond - en staat op barsten.

Eyckmans' debuut Verloren maandag was een vuurpijl die zich door zijn vileine humor in geen tijd een weg naar de hogere regionen van de Vlaamse literatuur baande. Het hoofdpersonage was een feeks voor wie je alleen maar sympathie kon hebben en die je meesleurde in het boek. Eyckmans' tweede roman, De dierbaren , doet dat veel minder. Je staat er van een afstandje naar te kijken en wat je ziet, is een stuk minder fris. De dierbaren is - zeker naar het einde toe - wel grappig, maar het boek gaat te veel over persoontjes en te weinig over hun wereld. We zijn allemaal eenzaam doordat we onophoudelijk door onze omgeving verplicht worden een rol te spelen, verwoordt David het belangrijkste filosofische inzicht, en toch heb je het gevoel dat hier zo veel meer in zat.

MARNIX VERPLANCKE ■