Er zijn verhalen die zo sterk verbonden zijn met het land waar ze zich afspelen dat ze nergens anders zouden kunnen plaatsvinden. Ik heet Lucy Barton, Elizabeth Strouts roman over een vrouw die opgroeit in extreem isolement, is er zo één. De verlatenheid van het landschap is typisch voor het Amerikaanse Midwesten en is er nog een reden waarom dit verhaal zich wel daar moet afspelen: nergens is de gedachte dat je het kan maken, ondanks een beroerde start, zo hardnekkig als daar.

Lucy Barton woonde met haar ouders, broer en zus in Amgash, Illinois, eerst in de garage van een oudoom, dan in het huis van de overleden oom. De armoede van het gezin was tastbaar: de kinderen leden kou; het eten was karig en monotoon; op school kregen de Bartons te horen dat ze stonken.

Je ontdekt geleidelijk welke kleur die armoede had en wat de gevolgen ervan waren. Lucy kreeg slaag en soms werd ze opgesloten in de pick-uptruck. Toch is dit geen roman over kindermishandeling. Was er sprake van mishandeling of deden de wereldvreemde ouders enkel hun best? Het is een van de vele vragen die rondspoken in dit verhaal. Hier zijn er nog een paar: kan een moeder haar kind liefhebben zonder affectie te tonen? Is de ander ooit kenbaar? Kan je loskomen van de schaamte die je kindertijd beheerste?

Ziektebed

Lucy Barton heeft haar moeder sinds haar huwelijk niet gezien. Zij is het familielid dat vertrok, dat het platteland inruilde voor New York. In het midden van de jaren 80 ligt Lucy, die het tracht te maken als schrijfster, lange tijd in het ziekenhuis. Haar man heeft een hekel aan ziekenhuizen en laat haar moeder, die nog nooit in een vliegtuig heeft gezeten of een taxi heeft genomen, overkomen. De moeder heeft een zachtere stem dan vroeger. Ze vertelt over de mensen in het dorp en Lucy merkt dat ze hunkert naar die anekdotes. Net zo belangrijk zijn de stiltes, de dingen waarover ze niet praten. De Ierse schrijver Colm Tóibín zei het ooit zo: 'Het is niet in de woorden zelf dat de magie ligt, wel in de schaduw van de woorden.'

Strout toont zich een meester in het ongezegde. De moeder kan niet praten over de vader, noch over de omstandigheden waarin ze haar kinderen grootbracht. Ze probeert het wel, maar het lukt niet.

Strout schrijft steeds weer dat dit geen roman is over het huwelijk van Lucy Barton, maar alleen al door die herhaling gaat het net wel daarover. Het feit dat Lucy's echtgenoot zelden naar het ziekenhuis komt is veelzeggend.

Isolement

Hoe zit het nu met die Amerikaanse droom? Lucy Barton zal nooit haar verleden achter zich kunnen laten. Wanneer ze in New York belandt, begrijpt ze geen enkele culturele referentie - ze groeide op zonder televisie of radio -, ze weet niet wat ironie is, hoe ze moet praten, hoe ze zich het best kan kleden. Haar isolement is gigantisch en zelfs haar huwelijk kan die eenzaamheid niet wegnemen. Ze weet zich vaker getroost door de vriendelijkheid van vreemden dan door de interactie met bekenden.

De hoofdstukken in dit boek zijn korter, elliptischer dan we gewend zijn van Strout, schrijfster van romans als Amy en Isabelle en Olive Kitteridge. Bijna al haar romans gaan over vrouwen die vechten tegen onzichtbaarheid, die hun plek willen opeisen. Strouts werk is verwant met dat van schrijfsters als Alice Munro en Carol Shields, maar ze schept haar eigen werelden. Voor Olive Kitteridge, een roman in verhalen, kreeg ze in 2009 een Pulitzer Prize. Ook Ik heet Lucy Barton is een voltreffer. Hier is het de stilte die nagalmt.

ELIZABETH STROUT

Ik heet Lucy Barton.

Vertaald door Barbara de Lange, Atlas Contact, 174 blz. Oorspronkelijke titel: 'My name is Lucy Barton'.

De auteur: Amerikaanse, Pulitzerprijswinnaar, twee van haar boeken zijn bewerkt voor televisie.

Het boek: Strouts vijfde roman over een vrouw die haar verleden niet achter zich kan laten.

ONS OORDEEL: Strout is een meester in het ongezegde.

Verberg tekst

Elizabeth Strout kreeg voor haar roman ‘Olive Kitteridge’ o.a. de Pulitzer Prize 2009. Zij schrijft over Amerikaanse vrouwen die het leven moeten aanvaarden met het verlies dat ermee gepaard gaat. Lucy Barton, een schrijfster die in een New Yorks ziekenhuis herstelt van een operatie, krijgt bezoek van haar moeder. Door hun gesprekken over vroeger en via Lucy’s herinneringen krijgt de lezer een vermoeden waarom Lucy haar familie is ontvlucht en schrijfster is geworden. Ook over haar mislukte huwelijk krijgt de lezer geen expliciete uitleg: het zijn details die een huwelijksdrama verraden. Met enkele personen krijgt Lucy een klik. Met een schrijfster die Lucy de raad geeft in een verhaal nooit iemand in bescherming te nemen. Met de arts die haar extra aandacht geeft tijdens haar opname. En met een homoseksuele buurman die Lucy bezweert om hard te zijn als zij schrijver wil worden. Dit ingehouden geschreven vrouwenleven vindt zijn kracht in het vele dat wordt verzwegen. De lezer gaat voelen hoe meedogenloos het leven heeft uitgepakt en hoe heilzaam het effect is van het mededogen. Verberg tekst