De duw, de debuutroman van de Canadese Ashley Audrain, is de eerste serieus gehypete roman van 2021. Nog voor het boek twee weken geleden in het Engels verscheen, stonden er al twee dozijn vertalingen op stapel. Elke hype schept torenhoge verwachtingen. Toch doorstaat De duw een kritische lezing met glans.

'Ben ik het monster of is zij het?' Dat vraagt Blythe Connor zich steeds vaker af. Voortdurend botst ze met haar dochtertje Violet, die haar straal negeert of subtiel pest terwijl ze bij haar papa of grootouders het perfecte kind is. Blythe twijfelt aan haar rol als moeder omdat ze Violets recalcitrante gedrag maar niet onder controle krijgt. Zelfs vlak na de geboorte verzuchtte ze: 'De baby haat me'. Haar man Fox, een drukbezette architect, deelt haar bezorgdheden niet en lacht alles weg. Tot het te laat is en het drama zich voltrekt.

Kiem van het kwaad

De thematiek van De duw is niet nieuw. Al in 1954 veroorzaakte William March' cultroman The bad seed (vertaald als De kiem van het kwaad) behoorlijk wat deining. March portretteerde een kind dat een psychopaat is. De roman zwengelde het debat rond 'nature versus nurture' aan en stelde, net als decennia later Lionel Shrivers succesroman We moeten het over Kevin hebben, de complexe vraag of het gedrag van een psychopaat aangeboren of aangeleerd is. Ook Blythe is ervan overtuigd dat ze 'het zaadje heeft doorgegeven'. Zowel haar grootmoeder als haar moeder waren niet meteen rolmodellen. 'De vrouwen in deze familie, wij zijn anders', zegt haar moeder.

In het sterke openingshoofdstuk observeert Blythe op de rand van angst en razernij het schijnbaar overgelukkige nieuwe gezin van Fox. Zij is op deze kerstavond naar het huis van haar ex-man gereden om het pak papier waarop zij haar 'kant van het verhaal' heeft opgetekend aan hem af te geven. Ook Violet, dan een opgeschoten puber, is aanwezig. Zij heeft als enige door dat haar moeder hen begluurt. Wat zij vervolgens doet, iets wat pas in het slothoofdstuk wordt onthuld, is angstaanjagend en lijkt aan te tonen dat Audrain eerder een aanhanger is van de nature-theorie. Tussen die twee hoofdstukken bouwt Audrain de spanning subtiel op. Haar taal is secuur en haast franjeloos zodat wat ze beschrijft aan observaties, mijmeringen en gruwelijkheden heel direct binnenkomt. Sommige hypes mogen geloofd worden.

Vertaald door Marja Borg, Prometheus, 287 blz., 20,99 € (e-boek 12,99 €).

Oorspronkelijke titel: 'The push'