In dit boek beschrijft het schrijversduo Hartog en Hartog zowel dingen die uitgevonden en ontdekt zijn, als de achtergrond van dingen die vanzelf zijn ontstaan. Want lang niet alles dat bestaat, is echt uitgevonden. Sommige dingen werden nl. door één of meerdere mensen ontdekt en gebruikt, zoals bv. rubbersap voor het maken van elastiekjes. In de inleiding van het boek wordt duidelijk uitgelegd dat het niet altijd zo evident is om uit te zoeken wie iets heeft uitgevonden. Vaak gaat het om een reeks toevalligheden die uiteindelijk tot een uitvinding leiden.

De heren Hartog hebben nauwgezet onderzoek gedaan naar de herkomst van allerlei dingen. Ze hebben zich breed geïnformeerd via websites, boeken, encyclopedieën en zelfs door mondeling navraag te doen over bepaalde onderwerpen. Vaak kunnen ze dan ook een redelijk antwoord geven op de vraag wie iets heeft bedacht, of in elk geval wie welke rol heeft gehad bij het bedenken van iets. Grappig, maar wellicht verwarrend voor sommige jonge lezers, is het feit dat de schrijvers zelf zo nu en dan een verhaal bij een uitvinding hebben verzonnen wanneer na literatuuronderzoek is gebleken dat niemand weet wie het betreffende ding heeft bedacht. Dit zetten ze er overigens wel altijd nadrukkelijk bij.

De manier waarop is beslist welke uitvindingen uiteindelijk in het boek zouden worden opgenomen, lijkt volstrekt willekeurig. Soms is er informatie opgenomen over heel banale dingen, zoals een paperclip of een rits, dan wordt er ineens een hoofdstuk gewijd aan iets heel ingenieus, zoals een mp3-speler. Sommige lezers zullen dit gebrek aan structuur verrassend en verfrissend vinden, anderen weten zich wellicht geen raad met de vreemde mengeling van uitvindingen. Wat de onderwerpen overigens wel met elkaar gemeen hebben, is dat het alledaagse dingen zijn waar alle kinderen van tien jaar en ouder al eens mee in aanraking zijn gekomen.

Erg positief is dat het boek kinderen aan het denken zet en hen stimuleert om zich vaker af te vragen hoe iets is ontstaan. Zo bouwen ze stapsgewijs aan meer inzicht en zullen ze steeds beter en sneller verbanden gaan leggen. Hierdoor zal hun begrip van de wereld waarin ze leven ongetwijfeld met sprongen vooruit gaan.

De illustraties door Maartje Kuiper zijn erg geslaagd. Ze gebruikt een mix van foto's, tekeningen, post-its met tekst etc., die met origineel knip- en plakwerk een verfrissend eindresultaat hebben opgeleverd, dat de soms wat saaiere uitvindingen, zoals de schep, veel levendiger maakt. Echt geniaal en bijzonder toepasselijk is de illustratie bij de inhoudsopgave, waarbij een ei op pootjes aan een kip vraagt "Waar kom jij opeens vandaan?" Dat is overigens een van de weinige vragen waarop Hartog en Hartog geen antwoord geven. [Danielle Obbens] Verberg tekst

Wie heeft wat, wanneer bedacht? In vogelvlucht komt de geschiedenis van allerlei voorwerpen voorbij: van tandenborstel tot taal, van negerzoenen tot oorlog en stopcontact. Ieder thema opent met een korte overzichtstabel: wat, wie, wanneer, categorie. Daarna wordt het verhaal rondom de uitvinding verteld: kort, bondig en vooral met veel humor! Bij sommige voorwerpen is dit verhaal levensecht, bij andere verzinnen de schrijvende broers zelf het verhaal (dit wordt duidelijk aangegeven). Plaatjes die uit de jaren vijftig lijken te komen, met het betreffende voorwerp, in collage-achtige stijl, maken de informatie compleet. Deze vierkante uitgave begint met een korte inleiding (hoe zijn de auteurs op het idee gekomen?) en sluit af met bronvermelding (boeken, een lange lijst met internetadressen) en een index. Het boek heeft een eigen website (www.wieheeftwatbedacht.nl); met informatie over auteurs, uitgeverij en korte stukjes uit het boek. Informatieve uitgave voor een doelgroep met een goed technisch leesniveau die hunkert naar meer ‘volwassen’ feiten, weetjes en verhalen. Dit mooi vormgegeven boek is een aanrader voor (mogelijke) uitvinders en voor liefhebbers van humoristisch beschreven informatie. Vanaf ca. 10 jaar. Verberg tekst